Natuurpunt onthardt stapsgewijs de benedenloop van de vallei van de Kleine Nete. Door zonevreemde verblijven en verhardingen in natuurgebied op te ruimen en het oorspronkelijke reliëf te herstellen, werd dit proces versterkt en versneld. Ook verwijderde Natuurpunt andere historische ophogingen met bv. bouwpuin uit dit overstromingsgevoelige gebied. Zo kwam er meer ruimte voor natuur en waterberging en werd er een aantrekkelijker landschap voor wandel- en fietsrecreatie gecreëerd, een echte win-win.
Locatie (stad/gemeente/regio) | Lier, Nijlen, Ranst, Zandhoven |
Projectindiener | Natuurpunt Beheer vzw |
Samenwerking tussen | Ranst, Nijlen, Zandhoven, Regionaal Landschap Rivierenland, Regionaal Landschap De Kempen, Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete, Provincie Antwerpen, Bekkensecretariaat Nete- en Benedenscheldebekken (VMM) |
Type initiatiefnemer | Vereniging zonder winstoogmerk (vzw) |
Terreinfunctie bij aanvang | Privédomein |
Finale terreinfunctie | Open ruimte |
Indicatieve oppervlakte ontharding (in m²) | 95 000,00 |
Geraamde kostprijs (in €): | 576 572,47 |
Startjaar | 2018 |
Projectperiode | 3,5 jaar |
Status | Afgerond |
Projectoproep | Proeftuinen I |
Subsidiebelofte (in €): | 250 000,00 |
Gebruikte methodes | Ruimte voor rivieren en beken bv. hermeandering, overstromingsgebied, verwijderen van beschoeiing... |
Website project | https://dekleinenete.be/projecten/strategisch-project-2/ |
Het projectgebied overbrugde een afstand van 6 km overstromingsgevoelig gebied langs de Kleine Nete tussen de Molternetebrug en Lier. In dit valleigebied is er een sterk gefragmenteerd recreatielandschap van weekendverblijven met kunstmatige vijvers en allerlei ophogingen. Deze constructies en verhardingen werden na aankoop door Natuurpunt gesloopt en onthard. De meeste dateren van de jaren 1950-1960 en werden niet meer gebruikt of wisselden geregeld van eigenaar. Na de sloop werden het microreliëf en de natuurlijke ecosystemen (overgangs- en trilveen, voedselrijke ruigte, broekbossen...) hersteld met als doel om uiteindelijk de kleine Nete te hermeanderen. Zo werd de valleistructuur versterkt om extreme weeromstandigheden op te vangen, waterbergende functie te herstellen, ruimte te geven aan natuur en die open te stellen voor duurzame recreatie. Dit project kaderde in het strategisch project de Kleine Nete. Het bouwt voort op het Life project Kleine Nete.
Omdat het projectgebied zich uitstrekte uit over verschillende gemeentes werd er voor een bovenlokale aanpak gekozen. Omdat het project kaderde in het strategische project werd het op verschillende vergaderingen toegelicht en dus bekendgemaakt bij alle partners. Het project is toegelicht op het evenement de Netedag, in verschillende persberichten, via een persconferentie en het driemaandelijks tijdschrift van Natuurpunt. Naast een toelichtingswandeling voor de natuurverenigingen waren er ook rondleidingen voor Fortis-medewerkers ( = 50 deelnemers teambuilding), 30 geïnteresseerden die reageerden op de aankondiging in afdelingstijdschrift en de media, een aantal kandidaat-donateurs, stafmedewerkers van NP-secretariaat en stafmedewerkers van Medtronic en DHL. Het project werd in de kijker gezet via een PPTX op een infoavond in Lier en ter plaatse via grote werfborden. De chalets en overige huishoudelijke producten werden door Natuurpunt vrijwilligers opgeruimd. Een 15-tal vrijwilligers kwamen en komen elke dinsdag van het jaar een volledige dag samen om de gekochte percelen op te ruimen.
Het doel was om minimum 12 weekendverblijven (van de 87) aan te kopen en af te breken. Omdat veel verblijven zonevreemd lagen of niet vergund waren, gingen de aankopen sneller dan gepland. In de periode van 2019 tot 2021 zijn er 24 eigendommen aangekocht. De afbraakwerken, rekening houdend met asbesttesten en het afvalbeleid, zijn duurder en duren langer dan vroeger, waardoor er in dit project minder vakantiehuizen zijn afgebroken dan in voorgaande projecten. Het doel om 9,5 ha te ontharden is gehaald, maar met hulp van andere subsidies. Door de versnelde verwerving van percelen heeft de VMM de hermeandering ruimer kunnen opnemen in het uitvoeringsplan dan eerst was voorzien. De illegale vijvers worden maximaal mee opgenomen in de hermeandering.