Het Departement Omgeving werkt vanuit een geïntegreerde benadering aan een duurzaam beheer van de ondergrond, natuurlijke rijkdommen en beschikbare ruimte. Hiervoor is kennis en inzicht met betrekking tot de Vlaamse ondergrond onontbeerlijk. De beschikbare gegevens, zowel digitale informatie als fysiek materiaal, worden eveneens ter beschikking gesteld van het publiek.
De ondergrond in beeld
Via de website van DOV en de DOV-verkenner kunnen heel wat data en kaartlagen geraadpleegd worden over de ondergrond van Vlaanderen. Zo zijn er kaartlagen met meer dan 150.000 boringen grotendeels gekoppeld met lithologische beschrijvingen en interpretaties, meer dan 75.000 sonderingen, boorgatmetingen e.d. Een groot aantal kaarten over de geologie van Vlaanderen zijn beschikbaar.
De ondergrond werd ook in 3D in kaart gebracht via het geologisch 3D-model van Vlaanderen, met G3Dv2 (2013) en G3Dv3 (2019). Deze modellen zijn het resultaat van jarenlange modelleringen binnen de referentietaak VLAKO (Vlaams Kenniscentrum Ondergrond), uitgevoerd door VITO in opdracht van het Departement Omgeving (G3Dv2 en G3Dv3) en de VMM (G3Dv3). De meest recente versie van het 3D-model zorgt voor een onderverdeling van de ondergrond tot op het niveau van geologische leden, een onderverdeling van de meest recente en oppervlakkige Quartaire grondlagen en een 3D-breukenmodel van de breuken in het oosten van Vlaanderen. Dit model is rechtstreeks gekoppeld met het nieuwe hydrogeologische 3D-model (H3Dv2) . Meer informatie over de modellen kan geraadpleegd worden op de website van DOV. De modellen kunnen op de website ook rechtstreeks gedownload worden voor hergebruik, of kunnen verkend worden in de DOV-verkenner via de gepubliceerde kaartlagen en de virtuele boring. Ook andere 3D-modellen zoals de delfstoffenmodellen van leem en zand en grind van Maas en Rijn, of de grensoverschrijdende H3O modellen kunnen via DOV geraadpleegd en gedownload worden.
De Geotheek
De Geotheek is de Vlaamse opslagplaats voor stalen uit de ondergrond, en is in gebruik sinds 2019. Ze vormt een onderdeel van de Kennissite in Vilvoorde, de professionele bewaarplaats van de Vlaamse overheid. Daarnaast huisvest deze Kennissite ook het Depot Onroerend Erfgoed, de ‘Collectie Vlaamse Gemeenschap’ en het Archiefdepot.
Boringen informeren ons over de aard en de opbouw van de ondergrond. Het niet-verontreinigde boormateriaal wordt beschreven en kan verder geanalyseerd en bestudeerd worden. Maar het is ook nuttig zijn om deze stalen in gepaste condities te bewaren en toegankelijk te maken voor geïnteresseerden, op korte en op lange termijn. De Geotheek huisvest de collectie, zowel fysieke opslag als archivering, van ondergrondmonsters met welbepaalde waarde als referentie van de Vlaamse ondergrond, als bron voor wetenschappelijk onderzoek of proeven en/of met een educatieve waarde. Dit alles is gekoppeld aan de online Databank Ondergrond Vlaanderen. De bewaarde geomonsters zijn stalen van losse sedimenten, zoals zand, klei, leem of grind, maar ook van vaste gesteenten, zoals zandsteen, kalksteen of kwartsieten uit onze ondergrond.
De stalen kunnen er geraadpleegd worden en deelstalen kunnen genomen worden voor verder onderzoek. U kan hiervoor contact opnemen met het Team ondergrond en diepe ondergrond van het Vlaams Planbureau voor Omgeving. De Geotheek is gelegen op wandelafstand van het station van Vilvoorde.
Er is momenteel geen aanleverplicht voor ondergrondstalen. Projecten waarbij potentieel interessante ondergrondstalen zullen of kunnen vergaard worden, trachten we op de voet te volgen. Aarzel niet ons te contacteren indien u weet heeft van zo een (toekomstig) project.