Ooit lagen de Oost-Vlaamse gemeenten Deinze en Nevele broederlijk naast elkaar, sinds 2019 vormen ze samen als fusiestad Deinze de tweede grootste stad van de provincie. In een nieuw ruimtelijk beleidsplan wil het stadsbestuur zijn ambities vastleggen voor de stadskern en de omliggende dorpen op het vlak van onder meer leefbaarheid, mobiliteit, klimaatrobuustheid en vergroening.
Open ruimte vs bebouwde ruimte
Een uitgewerkte strategische visie op de ruimtelijke ontwikkeling van Deinze moet de aanzet vormen voor het opstellen van realisatiegerichte beleidskaders. De focus daarbij ligt op de verdichtingsstrategieën in de stads- en dorpskernen, maar net zo goed op het behoud en de vrijwaring van de open ruimte. De definiëring van welke gebieden bestemd zullen worden als open ruimte, en welke als bebouwde ruimte, is dan ook onontbeerlijk.
Deinze deed daarom uitgebreid onderzoek naar een afbakening. Zo werden ‘open ruimte’, ‘bebouwde ruimte’ en ‘te onderzoeken gebied’ aangeduid op basis van selectiecriteria en strategieën.
Het bestaande aanbod aan juridisch mogelijke woonuitbreidingsgebieden in kaart brengen en evalueren is een eerste stap. Potentiële projectgronden die slecht gelegen zijn, die woonlinten verder verdichten of woongebieden té ruim inkleuren volgens het gewestplan, moeten onder het licht worden gehouden. Zo kan open ruimte de plek opeisen waar een leefbare, klimaatvriendelijke en sociale stad behoefte aan heeft.
5 beleidskaders voor 17 dorpen
Deinze maakt als fusiestad werk van een beeldend ruimtelijk beleidsplan dat de lange termijnambities van de stad vastlegt in 5 beleidskaders. Deinze werkt hiervoor met kaartbeelden (openruimtemal) en visiestrategieën voor elk van haar 17 dorpskernen.
Voor elke dorpskern werd een overzichtskaart opgemaakt met de bestaande toestand en een visie op de toekomst voor de onbebouwde en bebouwde ruimte in elke dorpskern.
Oog voor burgers
Om hen bij de opmaak van het beleidsplan te begeleiden, nam het stadsbestuur van Deinze ontwerpbureau OMGEVING bij de arm. Niet alleen werd er naar experts geluisterd, ook de stem van de inwoners werd gehoord. De stad zet sterk in op het participatieve luik van het hele project om een breed draagvlak te creëren. Zo werd het platform goedgezegd.deinze.be in het leven geroepen om online te peilen naar de mening en ideeën van inwoners over bepaalde projecten, waaronder de ruimtelijke visie.
En dat geldt niet enkel voor de inwoners van Deinze zelf, maar net zo goed voor zij die in de omliggende dorpen wonen. Ook daar wordt ingezet op de nodige kwaliteitsvolle ruimte om te wonen, werken, ontspannen en ondernemen zonder de open ruimte buiten of aan de rand van de kernen in te nemen. Waar mogelijk krijgen groen en water een hoofdrol. Dorpen worden met elkaar én met de stad verbonden, met oog voor de specifieke identiteit en schaalgrootte van elk dorp.
Tenslotte zal het ruimtelijk beleid ook inzoomen op de bedrijvigheid in de stad, met oog voor de centralisatie van grote en middelgrote bedrijven op de vier bestaande bedrijventerreinen. De terreinen moeten vlot bereikbaar zijn en volop inzetten op duurzaamheid. Daarom ondersteunt de stad hen om samen te werken rond energie, afval en water in een omgeving die stimulerend én groener zal worden.
Doorgedreven participatie en verhaal vanuit fusiegemeente met toekomstbeeld voor #DEINZE2040.
Meer weten?
De verschillende fases van het project worden, geflankeerd door bijhorende documentatie, wordt overzichtelijk weergegeven op https://goedgezegd.deinze.be/nl-BE/projects/opmaak-definitief-ontwerp-beleidsplan-ruimte
Zonder actiegerichte instrumenten (bv. verhandelbare rechten), die een bouwshift realistisch en betaalbaar houden, blijft het uitvoeren op terrein een lege doos.
Leerpunten voor andere gemeenten
- Het opmaken en toepassen van de methodologie om open ruimte en bebouwde ruimte met selectiecriteria af te bakenen was niet evident.
- Durf je bestaand juridisch aanbod (o.a. woonuitbreidingsgebieden) kritisch te bekijken tijdens een proces van beleidsplanning.
- Selectiecriteria dekken nooit de volledige lading aan mogelijkheden, hou daarom rekening met bezorgdheden over bouwrechten bij eigenaars.
- Randen en uitlopers van de bebouwde ruimte zijn vaak de meest kansrijke maar ook de moeilijkste zones: daar is vaak nog bijkomend ruimtebeslag mogelijk. Hou daarom voldoende rekening met deze overgangsgebieden en het (onderbelicht) ontwikkelingspotentieel.
- Focus niet alleen op wonen, maar kijk voldoende naar andere functies in je dorpen: bevorder de sociale cohesie en zorg voor voldoende buurtontmoeting binnen je dorpen.
Deelnemers: Stad Deinze
Bronnen: Stad Deinze
Linken: