De Vlaamse overheid wil een voorbeeldrol opnemen in de noodzakelijke maatschappelijke verandering als antwoord op het klimaatakkoord van Parijs en de daaruit volgende Europese Green Deal.
Op 5 november 2021 besliste de Vlaamse Regering om voor haar interne werking de klimaatambities aan te scherpen en bijkomende acties te ondernemen. Deze ambitieverhoging werd doorgevoerd in de teksten van het Klimaatplan Vo die door de Vlaamse Regering goedgekeurd werden op 15 juli 2022.
De Vlaamse overheid (Vo) - en alle entiteiten apart - engageert zich om tegen 2030 minimaal 55% CO2 te reduceren ten opzichte van het referentiejaar 2015 (voor sommige entiteiten is dit 2005). Dit geldt voor gebouwen, technische installaties en dienstreizen over land.
Ook de uitstoot door dienstreizen met vliegtuig zal in kaart gebracht worden zodat we kunnen evolueren naar een koolstofneutrale interne mobiliteit vanaf 2030. Ten slotte zal voor de uitstoot van de eigen vaartuigen een reductiedoelstelling voor 2030 en een actieplan worden uitgewerkt.
Gebouwen van de Vlaamse overheid moeten tegen ten laatste 2045 koolstofneutraal zijn (langetermijnrenovatiestrategie). Alle entiteiten zullen tegen eind 2023 een vastgoedstrategie opmaken om dit pad naar koolstofneutraliteit uit te stippelen. Naast de CO2-doelstelling wordt ook de reductiedoelstelling van primaire energie van gebouwen en technieken opgetrokken naar 35% tegen 2030 (vanaf 2023 jaarlijks 3%). Deze nieuwe doelstellingen werden berekend vanaf het tussentijds rapport van verbruiksjaar 2021.
De Vlaamse regering volgt de evolutie nauwgezet op via een jaarlijks tussentijds rapport dat de evolutie richting de doelstellingen in kaart brengt. Dit rapport wordt telkens gepubliceerd op deze website van het departement Omgeving die de coördinatie opneemt van het Klimaatplan Vo.
Tussen 2015 en 2021 daalde het primair energieverbruik in de gebouwen van de Vo en in haar technische infrastructuur (wegverlichting, sluizen, pompen,…) met 18%. De CO2-emissies door dit energieverbruik daalden met 21%. De CO2-emissies door het brandstofverbruik in dienstvoertuigen daalden in diezelfde periode met 24,5%.
Voor zowel mobiliteit als gebouwen/technische infrastructuur, en voor zowel energiegebruik als CO2-uitstoot, kunnen we stellen dat de Vlaamse overheid voorlopig goed op schema zit om haar reductiedoelstellingen te halen. Aangezien dit rapport de gebruikscijfers 2021 betreft is er nog gedeeltelijk een invloed van de Covid-crisis in de cijfers (met bovengemiddeld veel thuiswerk).
Belangrijker dan de ambities zijn de maatregelen die we nemen om resultaat te boeken.
Het Vlaams Energiebedrijf (VEB) en het Facilitair bedrijf (HFB) ondersteunen de entiteiten bij de klimaatuitdagingen. HFB voor mobiliteit en de gebouwen in hun eigen beheer, en VEB voor gebouwen en technieken niet in beheer van HFB. Zo bieden zij hun expertise en ondersteuning aan via onder andere raamcontracten voor aankopen en studies, begeleiding bij de vergroening van het wagenpark en het gebouwenpatrimonium, en het beheer van gecentraliseerde databanken. De komende jaren wordt het beheer van alle kantoorgebouwen bovendien verder overgeheveld naar HFB.
Jaarlijks zal de Vlaamse overheid 3% van het energiebudget van de entiteiten met het grootste energieverbruik opzij zetten en herinvesteren in ingrepen voor energiebesparing, via projectoproepen vanuit VEB. Deze maatregelen zullen op hun beurt weer leiden tot een lagere energiefactuur. Tegelijk coördineert het VEB met Europese middelen uit het relanceplan Vlaamse Veerkracht een grootschalig programma om de duurzame renovatie van gebouwen in de publieke sector te versnellen (middelen zijn intussen verdeeld). De langetermijn vastgoedstrategie die elke entiteit moet opmaken tegen eind 2023 is een essentiële schakel om de weg richting koolstofneutraliteit in 2045 op een kostenefficiënte manier te realiseren. Vanuit HFB en VEB werden een aantal raamcontracten uitgewerkt die entiteiten kunnen helpen bij dit plan.
Daarnaast schakelt de Vlaamse overheid ook een paar versnellingen hoger in het verlagen van het brandstofverbruik van de dienstverplaatsingen via het nieuwe Actieplan mobiliteit 2021-2024. Er wordt bijkomend geïnvesteerd in een stevig netwerk laadpalen. Ook kreeg ook de Omzendbrief voor aankoop en lease van dienstvoertuigen in 2021 een grondige update. Er werden aangescherpte minimale Ecoscores per voertuigklasse vastgelegd. Het is vanaf 2021 verboden om een personenwagen op enkel diesel of benzine aan te kopen: enkel (plug-in) hybride, CNG en volledig elektrische wagens zijn nog toegestaan. Vanaf 2024 worden maximaal volledig elektrische personenwagens aangekocht of geleaset (cfr. update VEKP 12/05/2023).
De Vlaamse regering heeft beslist dat de entiteiten van de Vlaamse overheid de gedurende de huidige najaar - winter - en voorjaarsmaanden minstens 15% gas en elektriciteit moeten besparen tov het gemiddeld verbruik tussen 2017 en 2022. De entiteiten moeten een aantal verplichte maatregelen nemen, daarnaast zijn er ook nog aanvullende maatregelen. Klik hier voor de webpagina met alle info over de crisismaatregelen.
- Koepelnota Bijlage 2 Begeleiding strategisch vastgoedplan (1.19 MB) "pdf"
- Koepelnota Bijlage 3 Aanbevolen aanpak strategisch vastgoedplan (1008.97 KB) "pdf"
- Koepelnota Bijlage 4 Actieplan Energie-Efficiëntie (728.24 KB) "pdf"
- Koepelnota Bijlage 5 Budgetreservering voor het Actieplan Energie Efficiëntie (772.93 KB) "pdf"
- Relanceplan Vlaamse Veerkracht voor RELANCE BUDGET 11 – VEB energie-efficiëntie Vo (761 kB) (761.06 KB) "pdf"
Rapport Klimaatplan Vlaamse overheid verbruiksjaar 2016 (511 kB) (510.6 KB) "pdf"
- Bijlagen Rapport KlimaatplanVo verbruiksjaar 2016 (1.2 MB) (1.2 MB) "Bestand"
- Rapport Klimaatplan Vo verbruiksjaar 2017 actiejaar 2018 (1.09 MB) (1.09 MB) "pdf"
- Bijlagen Rapport Klimaatplan Vo verbruiksjaar 2017 actiejaar 2018.zip (8.37 MB) (8.37 MB) "Bestand"
- Rapport KlimaatplanVo verbruiksjaar 2018 actiejaar 2019 (1.37 MB) (1.37 MB) "pdf"
- Bijlagen Rapport KlimaatplanVo verbruiksjaar 2018 actiejaar 2019.zip (5.04 MB) (5.04 MB) "Bestand"
- Rapport KlimaatplanVo verbruiksjaar 2019 actiejaar 2020 (1.46 MB) (1.46 MB) "pdf"
- Bijlagen rapport KlimaatplanVo verbruiksjaar 2019 actiejaar 2020.zip (6.93 MB) (6.93 MB) "Bestand"
- Rapport KlimaatplanVo verbruiksjaar 2020 actiejaar 2021 inclusief bijlagen (4.74 MB) "pdf" - bijlage 1 Detail klimaatimpact Vo 2020 en doelen 2030.xlsx (87.48 KB) "excel"
- Rapport KlimaatplanVo verbruiksjaar 2021 actiejaar 2022.pdf (541KB) (541.28 KB) "pdf"
- Bijlage 1 Detail klimaatimpact Vo 2021 en doelen 2030.xlsx (77KB) (77.64 KB) "excel"
- Bijlagen rapport Klimaatplan Vo verbruiken 2021.zip (5,6MB) (5.6 MB) "Bestand"
Wil je op de hoogte worden gehouden van nieuwe teksten, nieuwe tussentijdse rapporten, inspirerende voorbeelden,... Schrijf je in voor de nieuwsbrief, die 1 à 2 keer per jaar wordt verstuurd.
Bekijk hier de eerder verschenen nieuwsbrieven
Departement Omgeving besliste om binnen het kader van het reductie-actieplan van het behaalde CO2neutral label om een klimaatbewust reisbeleid voor de buitenlandse dienstreizen toe te passen.
ILVO zet daarvoor in op innovatieve klimatisatie: slim energiebeheer om een maximum energetisch en financieel rendement te halen uit de toepassing van warmtepompen met verschillende warmtebronnen, gecombineerd met thermische buffers, energierecuperatie en aangepaste warmte- en koudeafgifte.
Vanaf 2023 worden 5 Brusselse gebouwen ingeruild voor het duurzame, circulaire Belpaire-gebouw. Van de vroegere WTC1- en WTC2-torens wordt 95% van de bestaande constructie ter plaatse behouden, gerecupereerd of gerecycleerd.
ILVO kreeg voor diverse projecten subsidies via de oproep van VEB. Ook koos ILVO voor een slimme en energiezuinige verlichting via het raamcontract relighting van VEB. Bekijk de getuigenis van Gerlinde.
Ken je ook een inspirerend voorbeeld vanuit de Vlaamse overheid, stuur ons een mailtje! Het hoeft niet per se binnen de scope van het Klimaatplan Vo te vallen.