In het sterk versnipperde Vlaanderen kan het beter verbinden van open ruimte gebieden en het verweven van een groen -en blauw netwerk doorheen het bebouwde weefsel zorgen voor verschillende maatschappelijke voordelen. Zo draagt het netwerk bij aan de bevordering van de biodiversiteit en de ecologische samenhang, aan de ontwikkeling van een meer klimaatbestendig Vlaanderen en aan de verhoging van onze leefkwaliteit door het creëren van gezondere steden, dorpen en wijken met voldoende kwalitatief groen. Daarom wordt in de strategische visie van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen het ontwikkelen van groenblauwe netwerken (GBN) als belangrijk thema naar voor geschoven.
De studie Groenblauwe netwerken in Vlaanderen (roepnaam Gobelin) zoekt naar manieren om de implementatie ervan te ondersteunen en op te volgen. De studie werd uitgevoerd door het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek in samenwerking met de Universiteit Antwerpen en bestaat uit drie onderdelen:
- Gobelin 1: Het uitwerken van een breed gedragen definitie van “groenblauwe netwerken” in Vlaanderen die diverse doelstellingen rond biodiversiteit, klimaat en leefkwaliteit integreert en die naast een kwantitatieve definitie ook ambities voor de kwaliteit meeneemt. Aan de basis hiervan ligt een vormings- en co-creatietraject met relevante Vlaamse en lokale actoren.
Bekijk het rapport. (12.11 MB) "pdf"
- Gobelin 2: Het in kaart brengen en monitoren van het groenblauw netwerk. Hiervoor werd een set aan ruimtelijke indicatoren ontwikkeld die de huidige toestand in beeld brengt en ruimtelijke veranderingen op langere termijn opspoort. De kaarten kunnen actiegericht ingezet worden.
Bekijk het rapport. (7.08 MB) "pdf"
- Gobelin 3: Het formuleren van lessen voor het versterken en verbeteren van het groenblauwnetwerk op basis van analyse van bestaande praktijkvoorbeelden in Vlaanderen en in het buitenland. Hiervoor werden enerzijds 15 cases ex-post geëvalueerd en anderzijds actie-onderzoek uitgevoerd in 3 Vlaamse case-studies, nl.: de Mechelse binnenstad, spoorinfrastructuur in Dilbeek en de Molenbeekvallei bij Landen.
Bekijk het rapport. (1.89 MB) "pdf"
- 15 cases (7.3 MB) "pdf"
- Case Mechelse binnenstad (5.92 MB) "pdf"
- Case spoorinfrastructuur Dilbeek (2.71 MB) "pdf"
- Case Molenbeekvallei Landen (6.16 MB) "pdf"
Het rapport besluit met zes bouwstenen voor de ontwikkeling van groenblauwe netwerken: institutionele context, multistakeholderproces, multifunctionaliteit, systeemfunctioneren, middelen en uitvoerbaarheid, en duurzaam beheer. Per bouwsteen geeft de studie praktische en concrete aanbevelingen die de slaagkansen van realisatiegerichte processen op het terrein.
Bronverwijzing
Verheyden W., Turkelboom F., De Blust G., Smets J. (2020). Gobelin rapport N° 1: Groenblauwe Netwerken in Vlaanderen - Van breed concept naar uitvoering op het terrein. Uitgevoerd in opdracht van het Vlaams Planbureau voor Omgeving. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2020 (7) INBO, Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek.
Smets J., Stevens M. (2019). Gobelin rapport N° 2: Groenblauwe netwerken in Vlaanderen - Methode voor monitoring, uitgevoerd in opdracht van het Vlaams Planbureau voor Omgeving. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2019 (46). INBO, Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek.
Turkelboom F., Smets J., Wanner S., De Blust G., De Blust S., Devisch O., Verhoestraete D., Van Acker M. (2019). Gobelin rapport N° 3: Groenblauwe netwerken in Vlaanderen - Leren uit praktijkvoorbeelden. Uitgevoerd in opdracht van het Vlaams Planbureau voor Omgeving, Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2020 (5). INBO, Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek.
Smets J., Wanner S., De Blust G., Turkelboom F. (2020). Gobelin rapport N° 3: Groenblauwe netwerken in Vlaanderen - Leren uit praktijkvoorbeelden: BIJLAGE 1: Review van 15 GBN cases. Uitgevoerd in opdracht van het Vlaams Planbureau voor Omgeving. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2020 (5), INBO Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek.
Smets J., Turkelboom F., De Blust G., Wanner S., Verhaeven M., Boulanger A., De Blust S., Devisch O., Verhoestraete D (2020). Gobelin rapport N°3: Groenblauwe netwerken in Vlaanderen - Leren uit de praktijk. BIJLAGE 2 - GBN case studie: de Mechelse binnenstad. Uitgevoerd in opdracht van het Vlaams Planbureau voor Omgeving. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2020 (5). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.
Smets J., Turkelboom F., De Blust G., Wanner S., Delbecke L., Heylen P, De Blust S., Devisch O., Verhoestraete D. (2020). Gobelin rapport N°3: Groenblauwe netwerken in Vlaanderen - Leren uit de praktijk. BIJLAGE 3 - GBN case studie: Groenblauwe spoorinfrastructuur in Dilbeek. Uitgevoerd in opdracht van het Vlaams Planbureau voor Omgeving. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2020 (5), Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.
Smets J., Turkelboom F., Wanner S., De Blust G., Davadan M., Bilsen I., De Blust S., Devisch O., Verhoestraete D. (2020). Gobelin rapport N°3: Groenblauwe netwerken in Vlaanderen - Leren uit de praktijk. BIJLAGE 4 - GBN case studie: de Molenbeekvallei nabij Landen. Uitgevoerd in opdracht van het Vlaams Planbureau voor Omgeving. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2020 (5). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.
Download de onderzoeken:
- Gobelin rapport N° 1: Groenblauwe Netwerken in Vlaanderen - Van breed concept naar uitvoering op het terrein (12.11 MB) "pdf"
- Gobelin rapport N° 2: Groenblauwe netwerken in Vlaanderen - Methode voor monitoring (7.08 MB) "pdf"
- Gobelin rapport N° 3: Groenblauwe netwerken in Vlaanderen - Leren uit praktijkvoorbeelden (1.89 MB) "pdf"
- Gobelin rapport N° 3: Groenblauwe netwerken in Vlaanderen - Leren uit praktijkvoorbeelden: BIJLAGE 1: Review van 15 GBN cases (7.3 MB) "pdf"
- Gobelin rapport N°3: Groenblauwe netwerken in Vlaanderen - Leren uit de praktijk. BIJLAGE 2 - GBN case studie: de Mechelse binnenstad (5.92 MB) "pdf"
- Gobelin rapport N°3: Groenblauwe netwerken in Vlaanderen - Leren uit de praktijk. BIJLAGE 3 - GBN case studie: Groenblauwe spoorinfrastructuur in Dilbeek (2.71 MB) "pdf"
- Gobelin rapport N°3: Groenblauwe netwerken in Vlaanderen - Leren uit de praktijk. BIJLAGE 4 - GBN case studie: de Molenbeekvallei nabij Landen (6.16 MB) "pdf"
Download de geodata: